«15/150»
«Kadın, kocasının yatağını mazeretsiz terk ederek sabahlarsa, melekler sabaha kadar o kadına lânet ederler.» (Müslim)
Borcu Aldığından Farklı Bir Para Birimi ile Ödemek Câiz midir?

Allâme Şeyh Muhammed b. Sâlih el-'Useymîn'e soruldu: Allah sizden razı olsun. Bir dinleyicimiz şöyle diyor: Bir kişiden dolar olarak bir miktar borç aldım. Ve onunla, borcu dolar olarak geri ödemek konusunda anlaştık. Ancak ne var ki dolar artarak borcu aldığım günki kıymetinden farklı bir hâle geldi. Böylece paranın kıymetinde büyük bir fark oluşmuş oldu. Acaba bu fark faiz sayılır mı?

Cevap: İnsan bir kişiye dolar olarak borç verse, borçlunun sorumluluğunda olan sadece dolardır. Bunu isterse şart koşmuş olsun, isterse olmasın. Suud riyali olarak verse, borçlunun sorumluluğunda olan sadece riyaldir. Bunu ister şart koşmuş olsun isterse olmasın. Yani borcu olan, (aldığı para biriminin) değeri ister artsın, isterse aynı kalsın, borcunu aynı birim ile ödemesi gerekir. Örneğin beş riyaldir değerinde dolar borç verse, sonra doların değeri artıp on riyal eder hale gelse, -suud riyaline göre değeri artmış bile olsa- borcunu yine de dolar olarak ödemesi gerekir.

Ya da doların beş riyal olduğu bir vakitte dolar olarak borç verse, sonra doların değeri düşer üç riyal edecek hale gelse, bu durumda da yine aldığı dolardan başkasını ödemesi gerekmez. Yani, herhangi bir şey borç alan bir kimsenin sorumluluğunda sadece borç aldığı şey vardır. Ancak borçlu, bunu borç aldığı para biriminden başka bir para birimi ile ödemek ister de, bu konuda anlaşılırsa o günün değeri üzerinden olmak ve aralarında (ödenmemiş) bir set kalmadan ayrılmamak şartıyla, bunda bir sakınca yoktur. Zira İbn Ömer'den aktarılan bir hadiste o şöyle demektedir: Biz naki (denilen yerde) dinarla deve satar, sonra onun yerine dirhem alırdık.

Dirhemle satar, onun yerine de dinar alırdık. Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'e bunu sorduk. O da şöyle dedi: "Aranızda (ödenmedik) bir şey kalmadan birbirinizden ayrılmadıkça, o günün değeri üzerinden almanda bir sakınca yoktur." Özetleyecek olursak, dolar olarak borç alan kişiye, değeri ister artsın, ister azalsın,borcunu dolar olarak ödemesi gerekir.

Diyor ki: Bu yani değerinin artması faiz sayılır mı?

Derim ki: Bu faiz değildir. Çünkü sana vâcib olan -değeri artsada azalsada- borç olarak aldığın şeyi ödemektir.