Cevap: Bu doğrudur. Nitekim sahîh bir hadîs olan Ummu Kulsûm binti 'Ukbe hadîsinde böyle gelmiştir. O şöyle der: "Şu üç hâlin hâricinde yalan söylemenin câiz olduğu bir şey işitmedim: Kadının kocasına, kocanın karısına söylediği yalan, savaşta söylenen yalan ve arası bozuk iki kişiyi barıştırmak için söylenen yalan."

Nebî sallallahu aleyhi ve sellem bu üç durumda yalan söylemeye ruhsat vermiştir. Çünkü bu hâllerde yalandan doğacak maslahat, yalanın kendisinin doğurduğu mefsedetten daha büyüktür. Eşlerin söyledikleri yalan başkalarına söyledikleri yalan değil, ikisine mahsûs olan yalandır.

Şüphe yok ki bunda bir maslahat ve kalplerin kaynaşması söz konusudur. Meselâ adam karısına bir eşya satın alır ama bunun fiyatının düşük olduğunu söylerse karısının onu istemeyeceğini bilir. Pahalı olduğunu söylediğinde ise karısı bunu kabûl eder ve bu şey onun gönlünde hoş bir yer eder. Diyelim ki bu şey yüz lira, ama o "üç yüz lira" der. Bunda bir beis yoktur, câizdir. Çünkü bunda maslahat vardır, herhangi bir mefsedet de yoktur. Kadın bu fiyat ile mutlu olacaktır ve ortada herhangi bir zarar yoktur. Aynı şekilde kadının -ikisine mahsûs olan şeylerde- kocasına yalan atması da böyledir. Eşlerin bu şekilde söyledikleri yalanda bir beis yoktur.

İkincisi ise savaşta söylenendir. Nebî sallallahu aleyhi ve sellem'in dediği gibi "savaş hîledir." Nebî sallallahu aleyhi ve sellem bir gazveye çıkacağını i'lân ettirip başka bir gazveye giderdi ki böylece haberler intişâr edip yayılmasın. Bu şekilde savaşta söylenen yalan câizdir. Çünkü bunda büyük maslahat vardır.

Üçüncüsü ise iki kavgalının arasını bulmak için söylenen yalandır. Barıştıracak olan kişi, birbirine düşman olmuş kişilerden birine gelip: "Fulan senin hakkında şöyle şöyle diyor, seni övüyor, sana senâ ediyor... der." Aslında onu övüp senâ ettiği felan yoktur. Ancak kalblerinin kaynaşması bâbından böyle söyler. Bunda da bir beis yoktur. İşte bu üç mes'ele hakkında yalan söylemenin câiz olacağı sünnette vârid olmuştur.