Faziletli Şeyh Abdurezzâk el-Bedr'e soruldu: Şeyhulislâm İbnu Teymiyye'nin kitaplarında hatâ veya yanlışları var mı? Kitapları arasında en çok hoşunuza giden hangileridir? Kitap okumaya yeni başlayan genç için Şeyhulislâm İbnu Teymiyye'nin kitaplarından hangilerini tavsiye edersiniz?

Cevap:
 Her hâlükârda, kardeşin sorusu güzel bir soru. Soru birden fazla mes'ele içermektedir. Şeyhulislâm İbnu Teymiyye'nin kitaplarında hatâ ve yanlışlar var mı sorusuna gelince, hatâdan ma'sûm kimse yoktur. Evet, hatâdan ma'sûm hiç kimse yoktur. Bütün Âdemoğulları hatâ işleyicidir. İbnu Teymiyye de, İbnu'l-Kayyım da bu âlimlerin hepsi de âdemoğludur ve hatâ ederler. Hatâ da edebilirler doğruya da isâbet edebilirler. Âlimler hakında ma'sûmluk iddiâ eden kimseler râfiziler ve sofilerdir. Râfiziler bunu imâmları için, sofiler ise kutupları ve gavsları için iddiâ ederler. Ehl-i Sünnet'e gelince onlar derler ki: 'Âlimler birer beşerdir. Hatâ da edebilirler isâbet de edebilirler.'

İmam Mâlik rahimahullah şöyle demiştir: 'Şu kabrin sahibinin -Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'i kastediyor- sözü dışında herkesin sözü alınabilir de, terk edilebilir de.'

Bundan dolayı âlimlerin hepsi hatâ da edebilirler isâbet de. Ancak Şeyhulislam İbnu Teymiyye, İmâm Ahmed, İmâm Şâfi'î ve bunlar gibi âlimler insanları Kur'ân ve Sünnet ile doğru yola irşâd eder, Kitâb ve Sünnet yolunda yürür, Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'in âsârı ile yetinir ve onun sünnetine bağlı kalırlardı. Bundan dolayı bu âlimlerin hatâları azdır. Hatta bir çok mes'elede hatâları çok nâdirdir. Onların hatâları az oluyordu çünkü onlar Allah'ın kitabına sımsıkı sarılan ve Rasûlullah sallalahu aleyhi ve sellem'in yolundan giden kimselerdi. Ancak bu gibi âlimler dışındakilerin ise hatâları çoktur. Bunun da, bu kimselerin kendisine güvendiği kaynakların bâtıl olması nedeniyle olduğunu geçen derste açıklamıştım.

Allah'ın kitabına sımsıkı sarılan ve Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem'in yolundan giden kimselerin hatâları çok az olur ve bütün hayırlara muvaffak olurlar. Şeyhulislam İbnu Teymiyye'nin kitapları ilimle doludur. Yine onun kitapları ilim talebesinin kendisinden geri duramayacağı bir sürü azîm, önemli ve bereketli fâidelerle doludur. İbnu Teymiyye kitaplarında hiçbir şey hususunda hatâ yapmadı denilemez. Elbette onun da hatâları vardır. Ancak hatâları sayılıdır, azdır ve zedeleyici hatâlar değildir. Küçük bazı mes'elelerde hatâ yapmıştır. Şeyhulislâm tıpkı diğerleri gibi hatâ da edebilir isabet de. Ancak bununla birlikte onun kitapları en mükemmel kitaplardandır. Onun kitapları Ehl-i Sünnet'in i'tikâdını ve dînin temel esaslarını ortaya koyan ve hevâ ve bid'at ehline karşı reddiye verme hakkında yazılmış en azîm kitaplardandır. Biraz önce de üzerinden geçtiğim gibi, onun kitapları ilim talebesinin kendisinden ihtiyaç duymayacağı çok azîm kâidelerle doludur.

'Şeyhulislâm'ın hangi kitapları daha çok hoşunuza gidiyor?' sorusuna gelince, onun bütün kitapları benim hoşuma gidiyor. Her zaman onun kitaplarını okumayı sevmişimdir.

Bu soru bana bir kıssayı hatırlattı.

Seleften birine iki âlim hakkında soru sorulmuş. (Şuan kim oldukları aklıma gelmedi.) Ona şu şekilde sormuşlar: Kim daha faziletli? Falan âlim mi yoksa filan âlim mi? Bunun üzerine şöyle demiş: 'Benim gibi birinin o ikisi arasında hangisinin daha fazîletli olduğuna dâir hüküm vermesi bir tarafa onlar hakkında bu şekilde konuşması bile doğru değildir.'

Biz kimiz ki gelip yok bu daha fazîletli, yok şu daha fazîletli diyeceğiz?

Her hâlükârda, Şeyhulislâm'ın kitapları azîm ve fâideli kitaplardır. Onlardan çok istifade ettik. Şeyhulislâm rahimehullah'ın kitaplarına talebelik yaptık. Kitaplarından büyük fâideler öğrendik. Allah tebâreke ve teâlâ'dan bizim adımıza ve tüm müslümanlar adına onu hayırla mükâfatlandırmasını ve onun kadrini, derecesini ve cennetteki konumunu yükseltmesini dilerim.

Kitap okumaya yeni başlayan genç için ise Şeyhulislâm'ın el-Akîdetu'l-Vâsıtıyye, el-Kelimu't-Tayyib kitabı gibi kitapları tavsiye edilir. İlk önce bunlar gibi muhtasar kitaplar tavsiye edilir. Sonra yavaş yavaş geniş ve uzunca yazılmış kitaplara geçer. Ama işin başında Şeyhulislâm İbnu Teymiyye'nin kitaplarından ona münasip olanlar el-Akîdetu'l Vâsıtıyye ve el-Vâbilu's-Sayyib gibi muhtasar olan kitaplardır. Aynı şekilde Şeyhulislam'ın talebesi olan İbnu'l Kayyım'ın Zâdu'l-Me'âd kitabı tavsiye edilir.