Cevap: Muhakkak ki yeryüzünün salâhı ve ıslâhı, çok büyük yapılar yapmakla, lüks binâlar inşâ etmekle ve geniş caddeler yapmakla olmaz. Islâh ile (asıl) kasdedilen bu değildir. Islâh, Allâh azze ve celleye itaat ile olur. Evet, konutlar yapmakta ve kulların maslahâtı için sokaklar yapmakta elbette bir beis yok. Ancak, dînî ıslâhı devre dışı bırakarak yapılan bu ıslâhlar asıl ıslâh değildir.

Asıl ıslâh iki şekilde olması gerekir: Dünyevî ıslâh, hiçbir zamân dînî ıslâhın yerini alamaz. Bilakis dünyâ, geçmiş ümmetlerde olduğu gibi ehline baskın gelmekten daha ziyâde, dîni ikâme ederek, iyiliği emredip ve kötülükten sakındırarak inşâ edilir. Yeryüzü Alllâh'a itâat ederek ve Allâh Te'âlâ'nın emrettiği hadleri (cezâları) uygulayarak ikâme edilir. "Kısâsta sizin için hayât vardır, ey akıl sâhipleri, umulur ki sakınırsınız." [Bakara-179] Yeryüzü bununla îmâr olur ve kulların ahvâlleri bununla istikâmet bulur.

Ancak Allâh ve Rasûlü'nun emîrlerinin devre dışı bırakılması ve fesâd ehlinin fesâdlarını yaymalarına imkân sağlamak, yeryüzünün harâb olmasının ta kendisidir. Ummu Seleme radıyallâhu anhâ, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem'e: "İçimizde bu kadar sâlih kimseler varken biz helâk olur muyuz?" dedi. Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem de: "Evet, fısk-u fücûr çoğaldığı zamân (helâk olursunuz). Yüce Allâh şöyle buyurdu: "Rabbin, halkı muslihler (ıslâh ediciler) olan beldeleri haksız yere helâk edecek değildir." [Hûd-117] (Dikkat et) Sâlihler buyrulmadı, bil'akis iyiliği emreden ve kötülükten alıkoyan muslihler (ıslâh edenmer) diye buyruldu.